สวัสดีค่ะคุณหมอ วันนี้ขออนุญาตมาชวนคุยเรื่อง “CBCT” เทคโนโลยีที่หลายคลินิกเริ่มให้ความสนใจเพราะเครื่องนี้โดดเด่นมาก ๆ ในเรื่องการช่วยให้ภาพการรักษาคมชัดระดับ 3D
หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า CBCT ผ่านหูหรือเห็นในงานประชุมทันตกรรมแล้วสงสัยว่าเครื่องนี้ “จำเป็นแค่ไหน?” “ต้องใช้ยังไง?” หรือ “คุ้มค่าที่จะลงทุนหรือเปล่า?” บอกเลยค่ะว่า CBCT ไม่ได้เป็นแค่เครื่องถ่ายภาพแต่คือกุญแจดิจิทัลที่ช่วย unlock ศักยภาพคลินิกของคุณหมอได้เลยค่ะ
CBCT คืออะไร ?
CBCT หรือ Cone Beam Computed Tomography คือเครื่องถ่ายภาพรังสี 3 มิติที่ออกแบบมาเพื่องานทันตกรรมโดยเฉพาะ ต่างจาก X-ray แบบเดิม ๆ ตรงที่ CBCT จะหมุนรอบศีรษะเพื่อเก็บข้อมูลแบบ volumetric แล้วประมวลผลเป็นภาพ 3D ให้คุณหมอเห็นโครงสร้างในช่องปากได้ทุกมุมเลยค่ะ ไม่ว่าจะเป็น กระดูกขากรรไกร รากฟัน เส้นประสาท โพรงไซนัส และความพิเศษ คือ แม้จะเป็น 3 มิติ แต่ก็ใช้รังสีต่ำกว่าการทำ CT ตามโรงพยาบาลนะคะ แถมยังให้รายละเอียดมากกว่าฟิล์ม 2D เยอะเลย
แล้วทำไม CBCT ถึงจำเป็นสำหรับคลินิก ?
- ฟิล์ม 2D อาจพอใช้ได้ในเคสทั่วไปค่ะ แต่พอเจอเคสที่มีความซับซ้อน เช่น จะฝังรากฟันเทียม หรือผ่าฟันคุดลึก ๆ การมองเห็นแบบ 3D จะทำให้คุณหมอตัดสินใจง่ายขึ้นมาก
- ลองนึกภาพเวลาคุณหมอเปิดภาพ CBCT ให้คนไข้ดู แล้วชี้ภาพให้คนไข้เห็นเลยว่า “รากฟันตรงนี้มีปัญหานะคะ” หรือ “หมอจะฝังรากฟันเทียมตรงนี้ ปลอดภัยแน่นอนค่ะ” การมีภาพชัด ๆ ทำให้คนไข้รู้สึกเข้าใจและเชื่อในฝีมือคุณหมอมากขึ้นค่ะ
- CBCT ไม่ใช่แค่เทคโนโลยีแต่คือสัญลักษณ์ว่าคลินิกของคุณหมอมีการลงทุนเพื่อคุณภาพของการรักษาแบบจริงจัง และนั่นคือจุดต่างที่คนไข้รู้สึกได้ค่ะ
CBCT ใช้กับงานแบบไหนบ้าง?
- ฝังรากฟันเทียม (Implantology) CBCT คือผู้ช่วยอันดับหนึ่งของทันตแพทย์ด้านรากฟันเทียมเลยค่ะ เพราะสามารถประเมินสภาพกระดูกในตำแหน่งที่ต้องการฝังรากฟันเทียมได้อย่างแม่นยำ ไม่ว่าจะเป็นความหนา ความสูง หรือความหนาแน่นของกระดูก รวมถึงสามารถระบุตำแหน่งของโครงสร้างสำคัญอย่าง เส้นประสาท (inferior alveolar nerve) หรือ โพรงไซนัส (maxillary sinus) ที่ต้องหลีกเลี่ยงในการผ่าตัด การมีภาพ 3 มิติจะช่วยให้วางแผนการผ่าตัดได้ปลอดภัยยิ่งขึ้น ลดความเสี่ยง และคาดการณ์ผลลัพธ์ได้ดีกว่าเดิมมากค่ะ
- จัดฟัน (Orthodontics) การจัดฟันไม่ใช่แค่การเรียงฟันให้สวยแต่ยังเกี่ยวข้องกับโครงสร้างใบหน้า ขากรรไกร และแนวการเจริญเติบโตของกระดูก CBCT จะช่วยให้คุณหมอสามารถประเมินความสัมพันธ์ระหว่างฟันกับกระดูกขากรรไกรแบบครบทุกมิติ เช่น ความสมมาตรของใบหน้า การเอียงหรือเบี้ยวของแนวขากรรไกร ตำแหน่งและทิศทางของฟันฝัง รวมถึงช่วยระบุปัญหาที่มองไม่เห็นจากฟิล์ม 2D ได้ชัดเจนขึ้น เช่น ฟันเกที่ฝังลึก หรือการล้ำของรากฟันเข้าสู่บริเวณสำคัญ
- รักษารากฟัน (Endodontics) ในการรักษารากฟันความละเอียดคือหัวใจสำคัญนะคะ เพราะท่อรากฟันในบางซี่อาจมีรูปร่างซับซ้อนหรือมีหลายช่องรากที่ซ่อนอยู่ CBCT จะช่วยให้เห็นภาพ ท่อรากฟัน (root canals) แบบ 3 มิติ ช่วยค้นหารากฟันที่มีรอยร้าว (root fracture) ช่องรากซ่อน (hidden/missed canals) หรือการติดเชื้อปลายรากฟัน ซึ่งบางครั้งตรวจไม่พบจากฟิล์ม X-ray ปกติ การวินิจฉัยที่แม่นยำทำให้วางแผนการรักษาได้ถูกต้อง และเพิ่มโอกาสความสำเร็จของเคสได้สูงขึ้นค่ะ
- งานศัลยกรรมช่องปาก (Oral Surgery) CBCT คือเครื่องมือคู่ใจของทันตแพทย์ศัลยกรรมช่องปากในการวางแผนผ่าตัดที่มีความเสี่ยง เช่น ถอนฟันคุดที่อยู่ใกล้เส้นประสาท ผ่าตัดขากรรไกรเพื่อแก้ไขโครงสร้าง หรือแม้กระทั่งการวางแผนปลูกกระดูก (bone graft) ภาพ 3 มิติจะช่วยให้คุณหมอมองเห็นโครงสร้างทั้งหมดแบบครบถ้วน วางแผนได้แม่นยำขึ้น ช่วยลดเวลาการผ่าตัด และลดความเสี่ยงของการบาดเจ็บต่ออวัยวะสำคัญรอบ ๆ ค่ะ
- การวินิจฉัยข้อต่อขากรรไกร (TMJ) และโพรงไซนัส (Sinus) ปัญหา TMJ (Temporomandibular Joint Disorders) หรือโพรงไซนัสอักเสบบางกรณีอาจเกี่ยวข้องกับโครงสร้างกระดูก CBCT ช่วยให้คุณหมอสามารถประเมินลักษณะข้อต่อขากรรไกรได้ชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นความเรียบ ความเสื่อม หรือความผิดปกติอื่น ๆ รวมถึงสามารถตรวจสอบการลุกลามของการติดเชื้อบริเวณไซนัส ที่อาจมีผลต่อการรักษาฟันกรามบน ภาพที่ได้จาก CBCT มีความคมชัดสูง จึงเหมาะสำหรับใช้วินิจฉัยปัญหาเชิงลึกที่ไม่สามารถมองเห็นจากฟิล์มทั่วไปค่ะ
แล้วจะเริ่มยังไงดี ?
หากคุณหมอสนใจขอแนะนำเป็น 2 แบรนด์ที่ทาง Dental Vision (Thailand) นำเข้ามาจำหน่ายนะคะ
- Carestream รุ่น CS 8200 3D Access แบรนด์อเมริกา ชัดทั้ง 2D / 3D ใช้งานง่าย ขนาดกะทัดรัด พร้อมระบบตรวจสอบเครื่องแบบเรียลไทม์
- FUSSEN รุ่น D50 โดดเด่นด้วยความละเอียด 75 ไมครอนและ AI ช่วยวิเคราะห์โครงสร้างกระดูก เส้นประสาท และวางแผน implant ได้อย่างแม่นยำ คุ้มค่าเกินราคา เหมาะกับคลินิกที่ต้องการเทคโนโลยีล้ำสมัยในงบประมาณที่เข้าถึงได้
ถ้าคุณหมอสนใจแต่ยังไม่รู้จะเริ่มจากตรงไหนลองปรึกษาทีม Dental Vision (Thailand) ได้เลยนะคะเรามีทั้งทีมขายไว้คอยให้คำแนะนำเรื่อง workflow เครื่องที่เหมาะกับคลินิกและยังมี training การใช้จริงให้ด้วย อย่ารอให้คลินิกข้าง ๆ มี CBCT ก่อนนะคะ เพราะการเริ่มต้นก่อน = ได้เปรียบเสมอค่ะ
Facebook: Facebook: Dental Vision -Thailand ศูนย์จำหน่ายเครื่องมือทันตกรรมพรีเมียม
หรือแอดไลน์มาเป็นเพื่อนกับเราได้นะคะที่: @dentalvision
